Ռուսաստանաբնակ գործարար Ռուբեն Վարդանյանը հարցազրույց է տվել РБК-ին՝ խոսելով այն մասին, թե ինչպիսի Հայաստան է պետք կառուցել, սոցհարցումների արդյունքում բացահայտված երևույթների, ինչպես նաև երկրի «հավաքարարն ու նախագահը» դառնալու պատրաստակամության մասին:

Հասարակության շրջանում տիրող տրամադրությունների մասին

«Առաջին հերթին, պետք է խոստովանել, որ պատերազմը շատ լուրջ և խոր հետք է թողել հայերի գիտակցության մեջ ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ դրսում: Այս առումով նոյեմբերի 9-ը սառը ցնցուղ էր, սակայն կարևոր պահ էր հասկանալու համար՝ որտեղ ենք մենք գտնվում: Մյուս կողմից՝ պետք է նշել, որ ոչ խաղաղության, ոչ պատերազմի իրավիճակը, որում ապրել ենք նաև նախքան պատերազմական գործողությունները, ցավոք մնացել է նաև պատերազմից հետո: Երրորդ, իհարկե, սա քաղաքական ճգնաժամ է, որը ողջ տարվա ընթացքում եղել է ողջ հայկական հասարակության շրջանում, այդ թվում իշխանափոխության փորձով՝ ի դեպ տարբեր դրսևորումներով»,- նշել է գործարարը:

Ըստ Վարդանյանի՝ հասարակության մեջ երեք խումբ է ձևավորվել: Առաջինն ամբողջովին հիասթափվել է ամեն ինչից և որևէ ապագա չի տեսնում: Երկրորդ խումբն ասում է. «Ես տանն եմ, ես թաքնվել եմ այս ողջ իրականությունից, ոչինչ չեմ ուզում լսել»: Եվ ոչ մեծ խումբ, որն ասում է. «Ոչ, մենք ուզում ենք փոփոխություններ: Եկեք վերլուծենք, թե ինչն է սխալ եղել, եզրակացություններ անենք, որպեսզի թույլ չտանք, որ դա կրկնվի»:

Վարդանյանը նշել է, որ անցյալ տարվա դեկտեմբերից կանոնավոր հարցումներ են իրականացնում միջազգային մասնագետների հետ համատեղ: Յուրաքանչյուր երեք ամիսը մեկ հարցում է իրականացվում, որի արդյունքները ցույց են տալիս, որ չնայած իրավիճակի ողջ ծանրությանը՝ մարդկանց մոտ 70 տոկոսն ավելի շուտ բավարարված է իր կյանքով, քան հակառակը: «Այդ երևույթը դժվար է պատկերացնել, քանի որ տեսնում ենք, որ մարդիկ վատ են ապրում: Դա վտանգավոր ազդակ է այն մասին, որ հասարակությունը գոյատևում է, որ մարդիկ ապրում են ամեն օր միայն գոյատևելու համար»,- ընդգծում է Վարդանյանը:

Փակուղուց ելք փնտրելու մասին

«Համակարգային առումով ոչինչ չի փոխվում: Դա բոլորն են հասկանում, իսկ ի՞նչ է պետք անել: Ինչպիսի՞ Հայաստան է պետք կառուցել: Ինչպե՞ս պետք է այս իրավիճակում ուժեղ և հզոր դառնանք: Այս հարցով չկան խոսակցություններ… Չկա պետական մտածողություն, որը դրսևորվում է նրանում, որ որոշումներ կայացնելիս պետք է առաջնորդվել մի քանի կարևոր սկզբունքներով՝ ինչն է կարևոր ինձ համար, իմ ընտանիքի համար, իմ ազգի ու իմ երկրի համար: Հասկացության բացակայությունը, որ պետությունն իմ ընկերն է, իմ գործընկերն է, այն իսնտիտուտն է, որի հետ կարող եմ համագործակցել, մեծ վտանգ է և ոչ միայն Հայաստանում»,- նկատում է գործարարը:

Վերջինս հավելում է, որ գիտակցելով, որ Հայաստանի խնդիրներից մեկը կրթությունն է, իրենք առաջնորդության և անձի զարգացման կենտրոն են ստեղծում:

Ռուբեն Վարդանյան իրական ձգտումների մասին  

«Այո, ես պատրաստվում եմ մտնել Հայաստանում քաղաքականության մեջ: Սակայն դա այլ է, քան պարզապես քաղաքական կուսակցությունը, երկիրը ղեկավարելու ցանկությունը: Ցանկանալ ղեկավարել երկիրն այսօրվա դրությամբ, դրա համար չտրամաբանող մարդ պետք է լինես: Քանի որ երկիրը գտնվում է շատ ծանր վիճակում: Իրական ապագան բոլորովին անհասկանալի է: Հասարակությունն ամբողջովին պառակտված է: Եվ այդ իմաստով ղեկավար դառնալու պատասխանատվություն ստանձնել համար պետք է շատ խիզախ և ռիսկային մարդ լինել… Եթե էլիտան համաձայնության գա և համակարծիք լինի, որ դա ճիշտ որոշում է, որ ես կամ մեկ ուրիշը լինի, ցանկացած որոշում հնարավոր է, քանի որ ես պատրաստ եմ իմ ազգի համար լինել և՛ կոշկակար, և՛ հավաքարար, և՛ ղեկավար»,- ասել է գործարարը:

Հստակ գործողությունների ծրագրի մասին

«Մենք պետք է ճիշտ ախտորոշում տանք, թե ինչ է տեղի ունեցել: Մենք դա արել են, Մենք լուրջ աշխատանքներ ենք արել: Մենք հասկանում ենք մեր հիվանդությունները: Երկրորդ, մենք անպայման պետք է միավորենք մարդկանց ջանքերը, որոնք անտարբեր չեն, որոնք պատրաստ են փոփոխություններին: Երրորդ, արդեն միասին պետք է մշակել այն ծրագիրը, որը կբերի փոփոխությունների և ճգնաժամից դուրս գալու իրական հնարավորություն կտա»,- հայտնում է Վարդանյանը՝ նշելով, որ ներկայում երկորդ փուլն է:  

«Ցանկանում եմ, որ մարդիկ, որոնք անտարբեր չեն, որոնք պատրաստ են զոհաբերել իրենց բարեկեցությունը, իրենց սովորական առօրյան, ասեն. «Պատրաստ եմ տեղափոխվել Հայաստան: Պատրաստ եմ գնալ բանակ և պաշտպանել Հայաստանը: Պատրաստ եմ անել ամեն ինչ, որպեսզի Հայաստանում լինի խաղաղություն, և միևնույն ժամանակ լինի ուժեղ անվտանգություն»: Միայն միավորվելով մենք պետք է մշակենք օրակարգը, դա նույնպես շատ կարևոր հարց է»,- հավելել է գործարարը:

«Մենք պետք է հասարակական շարժում ունենանք: Այն, ինչ այնում ենք Future Armenian նախագծում, 108 000 մարդու է միավորում 107 երկրից, հիմնականում՝ Հայաստանից… Արդեն ստեղծել ենք ռազմավարական զարգացման կենտրոն, որը զարգացնում է որոշակի փոփոխությունների ծրագիրը: Առաջիկայում կստեղծվի կենտրոն՝ կապված պետության կառավարման, ինչպես նաև ապագա ինստիտուտների կառավարման փոփոխությունների հետ»,- հավելել է նա:

Իրանի ԱԳ նախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիանը հայտնել է, որ Իրանը կտրականապես դեմ է տարածաշրջանի երկրների սահմանների ցանկացած փոփոխությանը, գրում է Tasnim news-ը։ Չորեքշաբթի իր հայ գործընկեր Արարատ Միրզոյանի հետ հեռախոսազրույցում Ամիր Աբդոլլահիանը վերահաստատել է տարածաշրջանի երկրների սահմանների ցանկացած փոփոխությանը Իրանի մերժման քաղաքականությունը, մտահոգություն հայտնել կովկասյան տարածաշրջանում վերջին ռազմական հակամարտությունների կապակցությամբ և կոչ է արել զսպվածություն ու հարգանք ցուցաբերել տարածքային ամբողջականության նկատմամբ։ Կոչ անելով ընդլայնել Թեհրանի և Երևանի միջև հարաբերությունները բոլոր բնագավառներում՝ Ամիր Աբդոլլահիանը հայտնել է իրանական ընկերությունների պատրաստակամությունը՝ ամրապնդելու իրենց ներկայությունը Հայաստանի Հանրապետությունում։ Նա նաև հույս է հայտնել, որ համատեղ տնտեսական հանձնաժողովը կանցկացվի հնարավորինս շուտ։ Աղբյուրի փոխանցմամբ՝ Միրզոյանն իր հերթին անդրադարձել է երկկողմ հարաբերությունների առաջարկվող ճանապարհային քարտեզին, որը կարևորվել է վերջերս Թեհրան կատարած այցի ժամանակ, և պատրաստակամություն հայտնել Իրանի հետ առևտրային հարաբերությունների ընդլայնման նպատակով համատեղ տնտեսական հանձնաժողով ստեղծել։ Նա նաև բարձր է գնահատել Իրանի դիրքորոշումը երկրների տարածքային ամբողջականությունը հարգելու հարցում և ընդգծել Երևանի վճռականությունը՝ Իրանի հետ հարաբերությունները խթանելու հարցում, ասված է Իրանի կառավարության կայքում տարածված հաղորդգրության մեջ։

Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովը ԵԱՀԿ գործող նախագահի Հարավային Կովկասի հատուկ ներկայացուցիչ Աննիկա Սեդերի հետ տեսակապով քննարկման ընթացքում անդրադարձ է կատարել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև դելիմիտացիայի գործընթացին: Այս մասին հայտնում են ադրբեջանական լրատվամիջոցները։ 

Բայրամովը  Աննիկա Սեդերին ծանոթացրել է տարածաշրջանային վիճակի, եռակողմ հայտարարությունների կատարման ընթացքի, ինչպես նաև տրանսպորտային հաղորդակցությունների բացման ուղղությամբ Ադրբեջանի ձեռնարկած միջոցներին։ Ադրբեջանի ԱԳ նախարարն ասել է` Ադրբեջանը հավատարիմ է տարածաշրջանում երկարատև խաղաղության ու անվտանգության ապահովմանը և պատրաստ է Հայաստանի հետ սկսել դելիմիտացիայի գործընթաց՝ միջազգային իրավունքի սկզբունքների հիման վրա։

Ըստ հայտարարության` Երևանը դեռ չի արձագանքել այդ առաջարկին։ 

Քիչ առաջ հայտնի դարձավ, որ Հայաստանի վարչապետն ու Ադրբեջանի նախագահը ժամանել են Սոչի։ Հիշեցնենք, որ Սոչիում նախատեսված է Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի և Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահի եռակողմ հանդիպումը։ Տեղի է ունենալու նաև վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի առանձնազրույցը։

Auroranews-ը Կրեմլից փորձեց ճշտել, թե ո՞ր ժամերին են մեկնարկելու վերոնշյալ հանդիպումները։ ՌԴ նախագահ Պուտինի մամուլի խոսնակ Պեսկովի գրասենյակից հայտնեցին, որ հանդիպումների ժամերը դեռևս հայտնի չեն։ 

Hraparak.am-ը գրում է․ «Երեկ համացանցում մեծ աղմուկ բարձրացրեց այն լուրը, որ կառավարությունը որոշում է կայացրել Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանի համար նոր ծառայողական ավտոմեքենա ձեռք բերել։ Այդ նպատակով ԱԺ տնտեսումների բյուջեից կհատկացվի 90 մլն դրամ, որպեսզի առանց մրցույթի՝ մեկ անձից գնման կարգով, BMW-ի պաշտոնական ներկայացուցիչ «Եվրոմոթորս» ընկերության ավտոսրահից գնեն ներկայացուցչական դասի 7-րդ սերնդի BMW մակնիշի ավտոմեքենա, ամբողջական մոդիֆիկացիան՝ BMW 750 Li xDrive LCI։ Այսինքն՝ մեքենան լիաքարշակ շասսիով եւ երկարացված անիվային բազայով (Long) տարբերակն է։

Նշենք, որ մինչ այս ԱԺ նախագահին դեռեւս Հովիկ Աբրահամյանի՝ ԱԺ նախագահ լինելու տարիներից, սպասարկում էր 2011 թվականի արտադրության նույն BMW 750 Li մակնիշի ավտոմեքենա։ Որոշման նախագծի հիմնավորման մեջ նշվում է, որ ԱԺ նախագահին սպասարկող 2011 թ․ արտադրության BMW 750Li ծառայողական մեքենայի ընթացիկ տեխնիկական սպասարկումը դարձել է ծախսատար, եւ դրա շահագործման ու պահպանման համար ֆինանսական միջոցների հատկացումներն այլեւս արդյունավետ ու նպատակահարմար չեն։

Բայց հանրությանն այս մանրամասները չեն հետաքրքրում։ Երեկվանից համացանցում քննադատում էին ԱԺ նախագահի համար նոր շքեղ ու թանկարժեք ավտոմեքենա ձեռք բերելու որոշումը՝ հիշեցնելով, որ այդ գումարով կարելի էր սահմանները կահավորել, վրաններ ձեռք բերել, սահմանամերձ գյուղերի համար մեքենաներ գնել կամ սոցիալական խնդիրներ լուծել։ Նաեւ զուգահեռներ էին անցկացնում, որ նույն օրը կառավարությունը մերժեց թոշակները բարձրացնելու վերաբերյալ ընդդիմության առաջարկը, փոխարենը հավանություն տվեց ԱԺ նախագահին 90 մլն դրամ (ավելի ստույգ՝ 185 հազար դոլար) արժողությամբ ծառայողական մեքենա գնելու առաջարկին։

Հանրության ցասումն ու դժգոհությունը բարոյական առումով արդար են եւ ընկալելի։ Հատկապես, որ ժողովրդին երեք տարվա ընթացքում ցավ ու դժբախտություն պատճառած, երկրում բազմաթիվ ավերածություններ առաջացրած քաղաքական ուժը երեք տարի առաջ լրիվ այլ, այդ թվում՝ «պադավատապետությանը» վերջ տալու խոստումներով էր գալիս իշխանության։ Բայց եկած-չեկած՝ սկսեցին իրենց «պադավատները» թարմացնել՝ պատճառաբանելով, թե նախկիններից իրենց ժառանգություն մնացած մեքենաները հին են, մաշված ու ծախսատար։ ԱԺ նախագահի համար նոր մեքենա գնելն էլ են դրանով բացատրում, որ եղածն արդեն հին էր, խնդիրներ էր առաջացնում, հաճախակի խափանվում էր, իսկ նորոգելը բյուջեի վրա մեծ ծախս էր նստում։

Օրինակ՝ մեզ ասացին, որ վերջերս խափանված է եղել այդ BMW-ի փոխանցման տուփը, ինչը նորոգելու համար BMW-ի տեխսպասարկման կենտրոնում ավելի քան 3 մլն դրամ գումար են պահանջել։ ԱԺ-ն հրաժարվել է այդ գնով նորոգել եւ գտել է ավտոտեխսպասարկման կետ, որտեղ ԱԺ նախագահին սպասարկող մեքենայի փոխանցման տուփը նորոգել են մոտ 900 հազար դրամով։ Դրանից հետո, սակայն, խափանվել է տվյալ BMW-ի շարժիչի տուրբոներմղման համակարգը։ Ի վերջո, որոշել են այն դուրս գրել՝ հանձնելով Պետգույքի կառավարման կոմիտեին, որպեսզի վերջինս հանի աճուրդի, եւ նորը ձեռք բերեն, որպեսզի մի քանի տարի գոնե ծախս չառաջացնի։

ԱԺ աշխատակազմի ղեկավար Վահան Նարիբեկյանը մեր հարցին, թե ինչու են որոշել առանց մրցույթ հայտարարելու՝ մեկ անձից գնման կարգով ձեռք բերել մեքենան, ասաց՝ շտապ գնում էր, այլ տարբերակ չունեին, քանզի ԱԺ նախագահին սպասարկող մեքենա փաստացի չկար այս պահին։ Թեեւ, նկատենք, ԱԺ ավտոպարկում ԱԺ նախագահին սպասարկող եւս մեկ ավտոմեքենա կա՝ Toyota Land Cruiser 200 ամենագնացը, որը նույնպես 10 տարվա հնության է, եւ այն եւս մաշվել է։ Բացի այդ, տվյալ ամենագնացն ավելի շատ մարզային այցելությունների համար է օգտագործվում։
Ի դեպ, մրցույթ հայտարարելու համար առանձնապես շատ տարբերակներ չունեին, իրականում։

Քանի որ ԱԺ նախագահին ի պաշտոնե ներկայացուցչական դասի ավտոմեքենա է հասնում, դրա համար պետք էր նմանատիպ ավտոմեքենա փնտրել լյուքս դասի սեդաններ արտադրող ընկերությունների ավտոսրահներում։ Իսկ ներկայացուցչական դասի սեդաններ այսօր Հայաստանում վաճառվում են ընդամենը երեք-չորս ընկերությունների ավտոսրահում՝ BMW-ի, Mercedes-Benz-ի, Audi-ի եւ Lexus-ի, համապատասխանաբար՝ BMW 7-Series, Mercedes-Benz S-Class, Audi A8 եւ Lexus LS։ Կա նաեւ Banetley-ն՝ իր Flying Spur եւ Мulsanne մոդելներով, բայց դրանք արդեն ուլտրաշքեղ դասի սեդաններ են՝ շատ բարձր արժեքով։

Հայաստանում ներկայացուցչական դասի մոդելների հարցում հիմնականում օգտվում են Mercedes-ի եւ BMW-ի համապատասխան մոդելներից, շատ քիչ՝ նաեւ Audi-ից եւ Lexus-ից:
ԱԺ աշխատակազմի ղեկավարը մեզ ասաց, որ ԱԺ նախագահի համար նախ դիտարկել են  Mercedes S-Class ձեռք բերելու հարցը, սակայն Mercedes-ի հայաստանյան ներկայացուցչությունում նախ առկա մեքենա չի եղել, եւ պետք էր հարցում ուղարկել Գերմանիա ու նոր մեքենա պատվիրել, բացի այդ՝ Mercedes-ն ավելի թանկ է եղել։ Audi չեն ցանկացել գնել, քանի որ այն լավ մեքենա է, բայց մի քիչ ավելի շատ ծախսատար՝ համեմատած մրցակից մյուս մակնիշների հետ։ Lexus չեն դիտարկել՝ չի բացառվում նաեւ այն պատճառով, որ Lexus-ի պաշտոնական ներկայացուցիչը Հայաստանում Ռոբերտ Քոչարյանի ավագ որդուն պատկանող «Տոյոտա Երեւան» ընկերությունն է, Իսկ «Եվրոմոթորսի» հետ ի սկզբանե ԱԺ-ն ունեցել է պայմանագիր, ուստի «ստիպված» գնացել ու մեկ անձից գնման կարգով BMW 750 են ձեռք բերել։

Նշենք, որ «Եվրոմոթորս» ընկերությունը, որ տարիներ ի վեր հանդիսանում է Հայաստանում գերմանական BMW ընկերության պաշտոնական ներկայացուցիչը, ի սկզբանե պատկանում էր Հայրապետյան եղբայրներին, սակայն մի քանի տարի է՝ այն ձեռք է բերել ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանը։ Եվ ԱԺ աշխատակազմը որոշել է մեկ անձից գնման կարգով հենց այս ավտոսրահից այս մակնիշի մեքենա ձեռք բերել։

«Եվրոմոթորսում», ի դեպ, այս պահին եզակի առաջարկ է գործում՝ մինչեւ դեկտեմբերի 31-ը BMW-ի տարբեր մոդելներ կարելի է ձեռք բերել մինչեւ 44 տոկոս զեղչով։ Մենք փորձեցինք «Եվրոմոթորս» ընկերությունից ճշտել՝ այս մեքենան իսկապե՞ս այս գնով է վաճառվել, կամ վերը նշված այդ 44 տոկոս զեղչը գործե՞լ է դրա վրա, թե՞ ոչ։ Ընկերությունից, սակայն, մեզ ասացին, որ կոմերցիոն գաղտնիք է, չեն կարող գնման մանրամասները հրապարակել։ Բայց տեղեկացանք, որ նկատելիորեն ավելի ցածր գնով են ձեռք բերել, այսինքն՝ հատուկ զեղչ են արել ԱԺ նախագահի համար։ Իսկ BMW 750-ի չզեղչված գինն այս պահին 107 մլն դրամ է։ ԱԺ աշխատակազմի ղեկավարն ասաց՝ ավտոմեքենան զրահապատ չէ, սովորական տարբերակն է, եւ դեռ ձեռք չեն բերել՝ հավանաբար մյուս շաբաթ կգնեն»։ 

Ես ավելի քան վստահ եմ, որ այս իշխանությունը փաստացի կատարել է դելիմիտացիան և դեմարկացիան։ Այս մասին Facebook-ի իր էջում գրել է «Հայրենիք» կուսակցության քաղաքական խորհրդի անդամ Արսեն Բաբայանը Սոչիում կայանալիք Պուտին-Փաշինյան-Ալիև հանդիպմանն ընդառաջ:

Նա, մասնավորապես, նշել է.

 «Դրա համար ունեմ հետևյալ վերլուծությունը։

1) Հայաստանի Հանրապետությունն անկախությունից հետո տարածքների վերջնական ճշգրտումները չի կատարել։ Նույնիսկ բարեկամական Վրաստանի հետ ավարտված չէ այդ աշխատանքը։

2) Թշնամական Ադրբեջանը ոստիկանական և մաքսային հենակետեր է տեղադրել ՀՀ այն ճանապարհներին, որոնք 30 տարի եղել են ՀՀ տիրապետության ներքո։

3) Այդ հենակետերի գտնվելու վայրերի մասին ՀՀ իշխանությունը հայտնել է, որ դրանք ՀՀ տարածքներում չեն։ Նույնիսկ կառավարության ղեկավարի կողմից հնչեցվել է դրանց ադրբեջանական անվանումները։

4) Վերջին ասուլիսի ընթացքում կառավարության ղեկավարը նշել է, թե քարտեզները պետք է ունենան իրավական հիմքեր։ Հակառակ դեպքում դրանք ընդամենտ նկարներ են։

5) Բազմաթիվ մասնագետներ վիճարկում են կառավարության պնդումը, որ, օրինակ՝ Ճակատենի հատվածում տեղադրված մաքսակետը Ադրբեջանի տարածքում է, դրա համար բերում են բազմաթիվ համոզիչ հիմքեր։ Այս վիճարկման առնչությամբ կառավարությունը լռում է։

6) Վարչապետի պաշտոնն զբաղեցնողը վերջին ասուլիսում պնդել է, թե իրենք ՀՀ տարածքը գիտեն միլիմետրի ճշգրտությամբ։

Վերոգրյալ 6-ը կետերի համակցված վերլուծությունը վկայում է, որ իշխանությունը փաստացի կատարել է դելիմիտացիայի և դեմարկացիայի աշխատանքները, իսկ սպասվող հանձնաժողովի գործառույթը լինելու է այդ փաստացի գծվածին իրավական ուժ տալը։

Հերթական անգամ, ազգի թիկունքում և ազգից գաղտնի՝ հակահայկական որոշումն են ընդունել։ Դավաճանությունն էլ ինչպե՞ս է լինում»։